Łąki

Nagłówek ten zasługuje na bardziej szczegółowe wyjaśnienie. Szereg naszych łąk podlega ochronie terytorialnej poprzez system obszarów specjalnie chronionych. Zgodnie z ustawą o ochronie przyrody i krajobrazu w Republice Czeskiej mamy ich kilka kategorii i możemy je podzielić na dwie podstawowe grupy, a mianowicie duże i małe.

Gatunki roślin ruderalnych są często określane jako chwasty. Jednak nie jest to dokładne, w porównaniu do chwastów, mogą nie być niepożądane. Chwasty to gatunki, które rosną wbrew naszej woli w środowisku, w którym produkujemy docelowe rośliny rolnicze i ograniczamy wzrost roślin uprawnych.

Sporadycznie na łąkach spotyka się wiele gatunków specjalnie chronionych zwierząt. Skupimy się jednak na tych, którzy z łąkami są wyraźnie związani i spędzą tu znaczną część swojego życia.

Łąka kwietna przy ulicy Rynoltická w Hrádku nad Nisou powstała wiosną 2022 roku, więc właśnie przeżywa swój pierwszy okres zimowy. Charakteryzuje się to na łąkach znacznym przerzedzeniem wegetacji w niesprzyjającym okresie, kiedy mróz niszczy miękkie części nadziemne roślin. Rośliny muszą to przetrwać, ale nie mają możliwości szukania schronienia, jak np. niektóre zwierzęta. Dlatego przeżywają w postaci organów regeneracyjnych i zależy to od tego, czy są to rośliny jednoroczne, czy wieloletnie.

Bez przesady możemy powiedzieć, że większość naszych rzadkich i specjalnie chronionych gatunków roślin rośnie na łąkach. Występują na wszystkich rodzajach łąki, z wyjątkiem intensywnie zarządzanych. Lista tych gatunków zajęłaby wiele stron, więc będziemy ograniczeni tylko do kilku popularnych przykładów.

Niektóre połączenia w ekosystemach łąkowych kryją ciekawe i złożone historie. Jednym z nich jest połączenie motyli modrzasków z kwiatem krwiściągiem i mrówkami.

Grzyby dla większości ludzi kojarzą się z siedliskami leśnymi, ale oczywiście rosną też na łąkach. Niektóre z nich spotkać można na obrzeżach muraw w pobliżu lasu lub nawet na pojedynczych drzewach. Są to dobrze znane rodzaje grzybów grzybopodobnych, takie jak kozak brzozowy czy koźlarz pomarańczowożółty, które, jak sugeruje ich nazwa rodzajowa, można spotkać w pobliżu brzóz. Na obrzeżach drzewostanów świerkowych dla odmiany można znaleźć np. mleczaj świerkowy.

Na nowo założonej kwiecistej łące w Hrádku nad Nisou przed drugim koszeniem było dużo koniczyny. Co dokładnie kryje się pod tym oznaczeniem? Są to jednoroczne i wieloletnie zioła łąkowe z rodziny motylkowatych. Do najbardziej rozpowszechnionych w naszych krajach należą np. jak sama nazwa wskazuje koniczyny, a także bobowate, lucerny, wyki, komonice czy cykoria. Na polach uprawia się koniczynę łąkową i lucernę jako ważne uprawy gospodarcze.

Na łąkach występuje też cały szereg zwierzątek, niektóre z nich poszukują tu tylko pożywienia, jak na przykład wielcy roślinożercy – w naszych warunkach różne gatunki zwierząt racicznych (jeleń, sarna, daniel i inne). Dla niektórych łąka jest owszem biotopem na całe życie. Najwięcej takich gatunków znajdziemy wśród owadów. I często są to bardzo komplikowane relacje. Na przykład gąsienice niektórych motyli żerują na jednym gatunku roślin! Również wśród innych grup owadów są wyłącznie gatunki łąkowe – niektóre owady, pluskwiaki, konik polny lub szarańcza, których gdzie indziej nie spotkamy. 

Nowo założoną kwitnącą łąkę przy ulicy Rynoltickiej w Hrádku nad Nisou po raz drugi skoszono 17 sierpnia 2022. Podobnie, jak podczas pierwszego koszenia, zastosowano ponownie kosiarkę listewkową nastawioną na wysokość koszenia 15-20 cm nad terenem, ze względu na mniejsze i słabsze konkurencyjne gatunki roślin. Skoszoną trawę odwieziono do kompostowni.