Przejdź do treści

Mozaikowe koszenie zimą

Jednym ze sposobów na zwiększenie różnorodności roślin i zwierząt jest koszenie mozaikowe. Sposób gospodarowania w odniesieniu do warunków siedliskowych jest istotnym czynnikiem wpływającym na strukturę i skład gatunkowy drzewostanów.

Jednym ze sposobów na zwiększenie różnorodności roślin i zwierząt jest koszenie mozaikowe. Sposób gospodarowania w odniesieniu do warunków siedliskowych jest istotnym czynnikiem wpływającym na strukturę i skład gatunkowy drzewostanów. Na terenach trawiastych i łąkowych pozostawia się nieskoszone części. Koszenie naprzemienne może odbywać się w ciągu jednego roku lub w rzędu kilku lat. Powstaje tak mozaika, która przybiera postać większych niekoszonych i koszonych powierzchni, obszarów lub pasków. Widać to również na wstępnym zdjęciu, na którym widoczny jest pas nieskoszonych łąk. Ta część pozostała niekoszona do następnej wiosny, letnie zdjęcie z sierpnia pokazuje bogaty wzrost kwitnących chabrów. Zimowe zdjęcie przedstawia pas odkwikniętych roślin, który jednak nie zaburza ogólnego charakteru łąki, w naturalny sposób wpisuje się w krajobraz, a w okresie śnieżnym nawet z pięknymi dekoracjami. 

Koszenie na dużą skalę wpływa na skład gatunkowy roślin i zwierząt. Najgorzej sytuacja wygląda w przypadku owadów, gdyż ich przedstawiciele żyją bardzo krótko i w przeciwieństwie do roślin nie mogą tworzyć banków nasion, więc wystarczy jedna nieczuła interwencja, a cała lokalna populacja wyginie na zawsze. Wycofując koszenie większych jednostek łąkowych, stworzymy mozaikę drzewostanów w różnych stadiach wzrostu, zapewniając tym samym stały dopływ nektaru, roślin pokarmowych czy schronień dla zwierząt. Obszary wycięte krótko wykorzystują bezkręgowce do opalania, natomiast w wyższej roślinności znajdują schronienie przed drapieżnikami. Jeśli skoszone obszary zmieniają się stopniowo w ciągu sezonu, pozwalamy zwierzętom przenieść się na aktualnie preferowane stanowisko. Ten reżim zapewnia zatem odpowiednie warunki życia dla zwierząt kochających światło i cień oraz tych, które wymagają różnej wegetacji na różnych etapach wzrostu. Na łące jest też wiele miejsc, w których mogą dojrzewać nasiona roślin. 

Pozostawianie niekoszonych części jest niezbędne nawet w okresie zimowym – podczas jesiennego koszenia, bo inaczej zabierzemy wszystkie zwierzęta, które zimują na stanowisku. 

Ze względu na produktywność drzewostanów łąkowych kosimy zwykle raz w roku, ale musimy też liczyć się z pogodą i zagęszczeniem roślinności. Na obszarach z niepożądanymi gatunkami ekspansywnymi lub z nadmiarem składników odżywczych można zastosować dwa koszenia. Jeśli zdecydujemy się na koszenie mozaikowe z większą ilością powtórzeń, odległość terminów pomiędzy poszczególnymi koszeniami powinna być na tyle duża, aby jednocześnie umożliwiały występowanie obszarów z roślinnością ściętą i wyhodowaną. Im bardziej zróżnicowane będą terminy koszenia na jednej łące, tym bardziej zróżnicowany będzie jej skład gatunkowy roślin i zwierząt.