Łąki

Łąki powstawały w Europie Środkowej na różnych etapach rozwoju społeczności. Wiemy już z poprzednich artykułów, że są też naturalne łąki, które jednak w naszym kraju występują minimalnie. Dlatego mamy na myśli powstawanie łąk pod wpływem działalności człowieka. To pytanie, kiedy możemy mówić już o prawdziwych łąkach w dzisiejszym znaczeniu tego słowa, czyli o terenach, które służą przede wszystkim rolnictwu. Przed powstawaniem prawdziwych łąk powstawały bardziej polany, na których ludzie wycinali las, albo intensywnie się wypasali, albo jedno i drugie.

Jednak łąkę uważamy raczej za teren, na którym zbiorowisko traw i ziół długo ustabilizowało się pod wpływem koszenia lub wypasu i gdzie praktycznie nie ma gatunków drzew. Takie pierwsze łąki powstały po raz pierwszy w okresie neolitu, wiele z nich jednak zniknęło na początku naszej ery, tak że ich rozwój nastąpił ponownie w średniowieczu. Całkowita powierzchnia łąk zmieniała się na przestrzeni wieków, a tereny z roślinnością łąkową zmieniały się naprzemiennie. Ciekawe, że wypas i koszenie łąk wpłynęły również na ukształtowanie się dzisiejszej granicy górnego lasu w naszych najwyższych górach.

Tam, gdzie dziś jest łąka, kilka wieków temu mógł być las i odwrotnie. Nawet dzisiaj obserwujemy te zmiany w czasie rzeczywistym i na żywo, gdzie z jednej strony zalesiamy nieużytkowane łąki, a z drugiej strony grunty, które według Katastru Nieruchomości są łąkami (używa się określenia trwałe użytki zielone) i które nie zostały zagospodarowane przez dziesięciolecia i bardzo często przypominają las, a od czasu do czasu na niektórych takich terenach nastąpi nowoczesne „karczowanie” i odtwarzanie łąki.

W jednym z moich poprzednich artykułów napisałem, że prawie wszystkie łąki na ziemiach czeskich powstały w wyniku działalności człowieka i rolnictwa. Proces ten jest odwracalny, co oznacza, że ​​jeśli przestaniemy na tych terenach działać, hodować na nich zwierzęta czy ich kosić, łąki stosunkowo szybko znikną. Niedługo oznacza tutaj okres kilku lat, maksymalnie od jednej do dwóch dekad.

Kwitnąca łąka jako nowo zrewitalizowany obszar przyrodniczy zostanie założona na terenie zabudowanym miasta Hrádek nad Nisou, a konkretnie w dzielnicy Donín. Na terenach nr 129 i 130 na powierzchni 7 600 m² zostanie założona łąka. To dla wyobraźni powierzchnia wielkości półtora boiska piłkarskiego.

Wszyscy znają łąki. I prawdopodobnie prawie każdy mógłby je opisać i zdefiniować. Na przykład, że jest to obszar porośnięty trawami i ziołami. Łąka to tylko łąka. Ale skąd to się wzięło?

Łąki nie występują w naszym krajobrazie od niepamiętnych czasów. Po ostatniej epoce lodowcowej, zanim ludzie zaczęli zakładać wioski i prowadzić gospodarstwa rolne, na naszym terenie prawie ich nie było. Prawie całe terytorium było zalesione. A jak wiadomo, rośliny łąkowe nie rosną w lasach – jest tam za dużo cienia, a za mało światła. Łąki istniały tylko tam, gdzie nie rosły drzewa. Były to niewielkie fragmenty stepu na suchych zboczach, łąki alpejskie na grzbietach naszych najwyższych gór lub często zalewane tereny wokół większych cieków wodnych. Wszędzie tam nie było odpowiednich warunków do wzrostu drzew, ale przetrwały różne gatunki ziół i traw.

Łąka jest ekosystemem uzależnionym zagospodarowania człowieka w warunkach środkowoeuropejskich. Prawie na wszystkich łąkach, jakie występują w naszych warunkach, zakończenie koszenia lub wypasu oznaczałoby stopniowe przekształcanie się ich w las. Są jednak wyjątki – łąki, które w naszej przyrodzie występują naturalnie i bez ingerencji człowieka.

Są to miejsca o ekstremalnych warunkach, np. z punktu widzenia roślin. Znajdują się one w górach, w miejscach ekstremalnie suchych lub odwrotnie podmokłych. Tam, gdzie nie mogą rosnąć rośliny drzewiaste.

Zdjęcie przedstawia koszenie łąki w czerwcu pod nadzorem Dana Mikušíka z ViaNatura.

Częstotliwość koszenia zależy od rodzaju łąki i odżywienia gleby. Kwietne łąki i trawniki to różne roślinności łąkowe w przyrodzie, nawet jeśli mają ze sobą coś wspólnego. Zarówno trawnik, jak i kwietna łąka zależą od częstotliwości koszenia.

Pierwszym krokiem jest wybranie obszaru, z którego chcemy w przyszłości stworzyć kwietną łąkę. Ważne jest, aby wiedzieć, czy obszar jest słoneczny czy zacieniony, suchy czy podmokły. Na różnicę między poszczególnymi obszarami należy wziąć pod uwagę głównie przy doborze nasion, niezależnie od tego, czy jest to nasłoneczniony, suchy południowy stok, czy podmokły obszar doliny; ważne są również wysokość nad poziomem morza i rodzaj gleby – czy gleba jest zasadowa, kwaśna, piaszczysta czy gliniasta.

W doborze nasion – poszczególnych gatunków roślin odpowiednich dla wybranego stanowiska – możemy postępować na trzy sposoby.